THỔ NHĨ KỲ - Yusuf Nabi

Yusuf Nabi (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Yusuf Nâbi, 1642 – 10/04/1712) – là nhà thơ, nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ.

Yusuf Nabi sinh ra trong một gia đình nghèo ở Şanlıurfa, Thổ Nhĩ Kỳ. Từ năm 1666 gia đình chuyển về Istanbul. Từ năm 1685 làm công chức và tham gia vào một số cuộc chinh phạt các nước. Ông sống ở thành phố Aleppo, Syria gần 25 năm và các tác phẩm của ông chủ yếu được sáng tác ở đây. Khi Baltacı Mehmed Paşa trở thành Đại tể tướng của Đế quốc Ottoman, ông trở về Istanbul và mất ở đây năm 1712.

Yusuf Nabi sáng tác bằng tiếng Ả Rập, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ba Tư. Ông là tác giả của rất nhiều bài thơ ghazal nổi tiếng cũng như các trường ca và văn xuôi.

Toàn bộ sáng tác thơ của ông được đưa vào tập Divan, in năm 1841 và toàn bộ văn xuôi được in năm 1849. Tác phẩm thơ Hayriye thể hiện rõ nhất quan điểm về đạo đức và triết học của ông, dựa trên cơ sở của Giáo điều Islam, phê phán tệ ăn không ngồi rồi và thói giả nhân giả nghĩa của tầng lớp thống trị. Tác phẩm Fethname-i Kamenicę bằng văn xuôi mô tả trận đánh của quân đội Đế quốc Ottoman đánh chiếm thành phố Kamianets-Podilskyi (nay là Ukraine).

Tác phẩm chính:

*Nâbî'nin Sûr-nâme’si

*Fethname-i Kamenicę

*Hayriye

  

Một số bài thơ

1
Anh hiểu ra dối gian – người anh lên cơn sốt
Hai má nóng bừng, anh ngã gục trong đêm này.

Bầu trời trở thành đen khi nghe những lời đau khổ
Con mặt trăng đang cười ai vậy trong đêm này?

Em hãy nói, có phải là anh không xứng đáng
Em làm điều tốt, còn anh lầm lỗi trong đêm này?

Hay là em không ưa bạn bè và anh uống rượu
Hay ai đã làm em xao xuyến trong đêm này?

Chỉ có hình bóng xa xôi của em cùng anh nói chuyện
Hãy nói cho ta sự thật, trong đêm này em đã mến ai?

Anh đau khổ đắm chìm trong nước mắt
Ngày tận thế của anh đã đến trong đêm này.

2
Dòng sông đang gọi ai, vang lên - điều này em có lỗi.
Chim hoạ mi đang líu ríu trên cành - điều này em có lỗi.

Ô, người đẹp hãy cho anh xin một nụ hôn!
Từng hơi thở đầy lửa tìmh - điều này em có lỗi.

Em hãy đến đây, hờ hững ghé mắt nhìn
Có tiếng kêu của kẻ say giữa ban ngày - điều này em có lỗi.

Anh đeo lá bùa lấy từ bàn tay đẹp của em
Những lời vu khống vây lấy anh - điều này em có lỗi.

Vẻ quyến rũ đã không còn trong những câu thơ
Không buộc tội ai, thi sĩ lặng im - điều này em có lỗi.

3
Chén rượu uống vòng quanh từng vòng - đến rồi đi
Biển đổ dồn sóng về phương Nam - đến rồi đi.

Người đưa tin mang hoa hồng cho người khách
Ngọn gió trên đồng tươi mát - đến rồi đi.

Đau khổ vì tình yêu không thuốc nào chữa được
Chúa Giê-su* cũng chịu lắc đầu - đến rồi đi.

Trong tim tôi có một nỗi đau còn ở mãi
Còn tình yêu – kẻ nô bộc một ngày, đến rồi đi.

Thần tình yêu tinh nghịch về tình yêu không nói trước
Ô, ta đã điên rồ qua đó - đến rồi đi.
_________
*Chúa Giê-su (Isa) – người Hồi giáo coi Jêsus Christ là một trong những nhà tiên tri đi trước Mahômét.

4
Có nên thực hiện lời hứa của mình – không biết được
Trong giờ tình yêu không có gì ngoài ba hoa – không biết được.

Đừng hỏi rằng có thể không uống rượu nữa chăng –
Nơi hỏi vậy, hoài nghi, không ai biết được.

Trong cái giờ phút mà người đẹp là của anh
Con tim bằng đá người tình không biết được.

Con gà trống khôn ngoan hơn những kẻ đang yêu
Lúc nào gáy, lúc nào im, điều này gà biết được.

Ô, Nabi, đau khổ vì tình không có ai
Ngoài cái người đã tặng khổ đau, không biết được.

5
Người đẹp có hình dáng buồn, nỗi buồn không mang đến
Người đẹp mang đến giận hờn, người khác không mang đến.

Tôi ghen tỵ với những người chồng khôn ngoan:
Say ngã trong quán rượu nhưng chửi rủa về nhà không mang đến.

Âu yếm trong phút chốc mang lại cả nghìn vết thương
Con tim hững hờ tình yêu không mang đến.

Đôi tai tôi như cánh cửa nơi cổng trời
Những bài hát dưới trần niềm vui không mang đến.

Hồn say sưa với hoa hồng, càn rỡ với hoạ mi
Ô, Nabi, những bài hát của ngươi thuốc chữa lành không mang đến.